Dwarskijker van zaterdag 25 februari 2023
Zoals te verwachten viel, is de statiegeldactie van de Kuukse elfkroegetocht een succes geworden. De schoonmakers hoefden woensdag geen 8.000 kilo plastic bijeen te vegen, maar slechts 3.000 kilo. Geheim van het succes is een ongeschreven wet: als je wil dat de mens zijn gedrag verandert, moet je hem raken in zijn portemonnee. Of belonen bij goed gedrag.
Het omgekeerde geldt ook: geef de mens vrijheid en hij neemt die. Bindt de kat op het spek en de kat vreet het spekkie op. Je ziet het bij de zelfscankassa’s. Supermarkten constateren dat er meer winkeldiefstal is sinds de invoering van die kassa’s.
Nou denk ik dat we niet zo heel veel medelijden hoeven te hebben met de supermarktbazen. Die zijn niet dom, hoor. Die weten zelfs hun omzet te verhogen als er oorlog uitbreekt in Europa en de inflatie recordhoogtes haalt. Vraag maar aan de bazen van Jumbo (3,2 procent groei) en Ahold (plus 14 procent). Als die besluiten dat klanten voortaan zelf hun boodschappen bij een zelfscankassa mogen afrekenen – da’s namelijk veel goedkoper dan kassières – calculeren ze echt wel in dat een aantal klanten dat systeem misbruikt voor proletarisch winkelen.
Zo af en toe word ik gecontroleerd bij het zelfscannen. Dat voelt natuurlijk niet prettig. Je wordt toch even beschouwd als een potentiële boef. Als het de spuigaten uitloopt met die zelfscankassakleptomanie, zullen die controles wel geïntensiveerd worden. Maar ik heb een veel beter idee. Denk aan die oude wet van straffen en belonen. Geef elke klant die na controle eerlijk blijkt te zijn geweest, een bonus. Dat ie één artikel naar keuze uit zijn mandje gratis mee mag nemen. Ik zie nu al ouderwetse rijen bij de zelfscankassa.