Dwarskijker zaterdag 31 december 2022
In Overloon kun je van de hel naar de hemel. Dat is bijzonder. Want wie met het verhaal van de hel is opgevoed, weet dat het een eeuwige straf is, een voortdurende staat van lijden.
De hellevaart die je in Overloon, bij het Oorlogsmuseum, kunt maken, voert je door een driedimensionaal schilderij van de Rotterdamse kunstenares Eveline Visser. Ze heeft anderhalf jaar gewerkt aan installaties in de bunkerachtige ruimte waarin ooit het holocaustmuseum zat.
Ik herinner me dat ik in de jaren tachtig als journalist de opening van die holocaust- expositie bijwoonde. De gruwelijkheden van nazi-Duitsland werden zonder terughoudendheid vertoond. Toen ik onlangs door de kunstenares langs haar installaties werd geleid, keerden de beelden terug op mijn netvlies, van de verschrikkingen van de holocaust die daar ooit werden verbeeld.
De kunstenares vertelde me dat ze tijdens een bezoek aan de fietsenmaker in het dorp aan de praat was geraakt met iemand die zich die expositie ook herinnerde: ‘Het was zó erg, we gingen er heel graag naartoe.’
Dat klinkt tegenstrijdig. Maar de kunstenares wist, net als ik, waarom mensen worden aangetrokken door het afschuwelijkste van het afschuwelijke. Het is om de ellende te bezweren. Het is om de ellende van de ander te zien en je te realiseren: goddank, het is mij bespaard gebleven.
Zo zitten we nu eenmaal in elkaar. Daarom gaan we langzaam rijden op de snelweg, maken stiekem foto’s als op de andere rijbaan een autowrak ligt te roken.
Ik hoop dat u en mij veel bespaard blijft, komend jaar. Voorzichtig zijn met vuurwerk, dat lijkt me een goed begin. En die helletocht in Overloon, daar kunt u gerust naartoe, die heeft een paradijselijk einde.