Gesproken column bij gelegenheid van de Nieuwjaarsbijeenkomst van de gemeente Land van Cuijk op vrijdag 6 januari 2023
In de week voor Kerst was er een aardige film op tv. Kerstappels. Drie gezinnen worstelden met de voorbereidingen van het kerstdiner. De gebruikelijke strubbelingen passeerden de revue: wie nodigen we wél uit en wie niet, pubers die er geen zin in hadden en grootouders voor wie het allemaal niet hoefde. Daartussen de generatie van moderne ouders die meenden dat jeugd en opa’s en oma’s juist wél prijs stelden op een traditioneel diner, die zich een slag in de rondte werkten om er wat van te maken. Een traditie die ook niet werd overgeslagen was het spelletje ‘top en flop’. Noem je persoonlijke hoogtepunt én dieptepunt van het afgelopen jaar.
Toen mijn gezin rond de kerstdis verzameld was, speelden we het ook. Het leidde onverwacht tot mooie verhalen.
Mijn topgebeurtenis was zonder enige twijfel de geboorte van twee nieuwe kleinkinderen. Dat ik geen flop kon noemen, daar wilden mijn kinderen niet aan. Toen noemde ik maar de licht fysieke achteruitgang, onvermijdelijk verbonden met ouder worden. Ik kreeg meewarige blikken. Mijn lief deed nog een poging: iemand noemde je dit jaar een rat, vond je dat geen flop dan? Ik moest haar corrigeren. Als een journalist wordt uitgescholden omdat ie de waarheid zegt, ziet hij dat als compliment. Zelfs als een Land van Cuijks raadslid je op twitter rat noemt, mag je dat als een geuzennaam beschouwen.
We zijn nu een jaar op weg met de nieuwe gemeente. Heeft u al nagedacht over de top en de flop van ‘Land van Cuijk?’ Voor mij was de top zonder twijfel het besluit van de nieuwe gemeenteraad, al op 3 januari, om de gemeente uit te roepen tot regenbooggemeente. Wij komen openlijk op voor de acceptatie van mensen die een andere seksuele geaardheid hebben dan heteroseksualiteit. Ik ben er trots op in zo’n gemeente te mogen wonen. Bijna net zo trots als ik ben op de twee moeders van mijn jongste kleinzoon.
U begrijpt misschien ook wat ik als de allergrootste flop beschouw. Dat was toen leeghoofdige types in het duister van de nacht de regenboogtrap in Cuijk met anti-homoleuzen bekladden…
Een top vind ik ook het ontwerp van de nieuwe ambtsketen. Ik had eigenlijk ketting willen zeggen, maar gelukkig is me op tijd ingefluisterd dat Wim Hillenaar een hekel heeft aan dat woord. ‘Een hond doe je aan de ketting’, aldus Wim. Daar heeft ie gelijk in. Nog niet zo lang geleden hadden hij en ik een gesprek over die keten. We waren het erover eens dat de Overloonse goudsmeden een prachtig ontwerp hadden gemaakt. Met name de symboliek kon ons beiden zeer bekoren. Ik meende in de ogen van Wim een groot verlangen af te lezen, dat hij bijna niet kon wachten op het moment waarop hij die nieuwe keten zou kunnen omhangen…
Ai.
Dat loopt nu allemaal wat anders. Ik denk dat we Wim niet hoeven vragen wat voor hem de flop van het jaar is geweest…
Er is een schrale troost. Als ik het goed heb, leveren de goudsmeden de ambtsketen op 27 januari af. Aangezien de nieuwe burgemeester op 1 februari begint, heeft Wim vier dagen waarop hij hem kan dragen. Ik hoop echt dat alle echtparen die in 2023 hun 50-jarig huwelijksfeest vieren hun feestje naar voren halen. Dat het Zijne Majesteit behaagt om alle Land van Cuijkenaren die later dit jaar pas aan de beurt zijn, toch al tussen 27 januari en 1 februari te onderscheiden. Dat elke ondernemer die van zins is dit jaar een bedrijf te openen, dat alvast op een van die vier dagen doet, maakt niet uit of het in een partytent op de stoep moet gebeuren. Dat alle jubilerende bedrijven hun feestjes naar voren halen, ja, van mijn part, begrafenissen, dat kan ook, dat belangrijke inwoners die toch aan het eind van hun latijn zijn, hun euthanasie plannen in de week voorafgaand aan die vier dagen… En is het niet een idee, ik gooi het maar even in de groep, dat we de dodenherdenking naar voren halen?
Terug naar de symboliek. Ik denk dat we er niet te licht over moeten denken, dat wij allen de ambtsketen moeten beschouwen als een aansporing tot verbinding. Verbinding tussen de vijf voormalige gemeenten die in de schakels terugkeren, schakels die herinneren aan het goede dat er is geweest. Maar belangrijk blijft voor mij, kind van de Maasheggen, mijn wieg stond aan de dijk, de verwijzing naar het Maasheggengebied. De fraai gestileerde heggetjes in de keten verwijzen niet alleen naar de heggen, maar ook naar de Maas, de rivier die onze regio heeft vormgegeven. Laten we ons elke dag realiseren dat het goed wonen is in de warme oksel van de rivier.
Maar de schakels verwijzen ook naar de boeren. Zij hebben samen met de rivier dat bijzondere landschap gevlochten. Zo symboliseert de ambtsketen ook het agrarische landschap waar deze regio haar welvaart grotendeels aan te danken heeft. Als we ons dat realiseren, komen we er misschien ook wel uit met de boeren, waarmee we momenteel op wat gespannen voet leven. Het moet van twee kanten komen, dat leert ons de keten, geen schakel kan zonder de ander, losse schakels vormen immers geen ketting…. pardon: keten.
Tot slot wenst deze rat u welgemeend een heel gezond en vrolijk 2023 toe.