Aflevering 127 van Sprekend Verleden
Het duurt een paar maanden voordat tot burgemeester en wethouders van Grave doordringt dat ‘de held van De Snip’ een geboren Gravenaar is. De Snip is het eerste Nederlandse vliegtuig dat non-stop de Atlantische Oceaan overstak en in Suriname landde. Jan Hondong, in 1893 in Grave geboren, bestuurde dat KLM-vliegtuig dat tussen 15 en 23 december 1934 de vlucht naar West-Indië maakte.
Het is maart 1935 als B en W zich realiseren dat de voormalige stadsgenoot eigenlijk gehuldigd zou moeten worden. Er wordt een datum geprikt: maandag 22 april. Dat is tweede paasdag; komt goed uit, dan is iedereen vrij.
Hondong en zijn echtgenote worden uitgenodigd en bij de Porceleyne Fles in Delft wordt een Delftsblauw herinneringsbord besteld dat aan de luchtvaartpionier zal worden overhandigd. De Graafse schatkist is in deze crisistijd karig gevuld en dus worden Graafse huishoudens ‘in de gelegenheid gesteld een kleine bijdrage te leveren’. Goudsmid Jos Wolf wordt langs de huizen gestuurd om het geld (25 cent per huishouden) op te halen. Zeg dan maar eens nee: Wolf hengelt 325 kwartjes binnen.
Hondong is vereerd met de uitnodiging. Of ze het wel klein willen houden, vraagt de bescheiden piloot.
Klein zal het worden, meldt de burgemeester: een speech, overhandiging van een huldeblijk en een kinderaubade, meer zal het niet zijn.
Dan volgt de eerste tegenslag: Hondong laat op 10 april weten dat hij behoorlijk van slag is. Hij heeft een paar dagen eerder, zaterdag 6 april, twee vrienden verloren. Ze maakten deel uit van de bemanning van het KLM-vliegtuig De Leeuwerik, dat bij slecht zicht in Duitsland tegen een berg was gevlogen. Alle zeven inzittenden kwamen daarbij om het leven.
Burgemeester Louis Ficq heeft alle begrip. Het stencil dat hij heeft laten drukken om de inwoners van Grave voor de huldiging uit te nodigen wordt niet verspreid.
Dan laat Hondong weten dat hij op 23 mei zijn ouders, die in Grave wonen, zal bezoeken. Is dat geen mooie gelegenheid? Da’s ook wat, zegt Ficq. Net op de dag dat pastoor Goossens zijn 25-jarig priesterschap viert…
Ook door die afspraak gaat een streep, waarna het uiteindelijk 30 mei wordt.
Die donderdag, om half twaalf, loopt heel Grave uit. De schooljeugd heeft vrij gekregen en loopt zwaaiend met vlaggetjes achter de harmonie aan naar het stadhuis. Het wordt allemaal toch wat groter dan Hondong had verwacht. Niet één, maar drie speeches, waarvan één van de hoogbejaarde dichter Gijsbert Lovendaal (88): ‘Door uw prachtige luchtvaarten hebt gij ook het aanzien van ons oude stadje verhoogd.’ Kinderen zingen het door twee blinde stadsgenoten gemaakte ‘Sniplied’, een rondrit in een open landauer door de stad, nóg een toespraak bij zijn ouderlijk huis en daarna moet Hondong honderden handen schudden. De KRO is erbij en zendt het uit op de radio.
En dat Delftsblauwe herinneringsbord? Poeh. Gedoe over een foto van De Snip die niet op tijd geleverd werd en als model moest dienen voor de afbeelding op het bord. Het zal nog tot oktober duren voordat het aan de piloot kan worden overhandigd. Die is er wel heel blij mee.
Links: Hondong wordt in een open Landauer door Grave gereden. Rechts: getekend portret van Hondong. Bron foto: Peel en Maaskant, 1 juni 1935