Aflevering 96 van Sprekend Verleden
De doodstraf! De officier van justitie in Roermond laat er geen twijfel over bestaan: hij is ervan overtuigd dat de verdachte daadwerkelijk van plan was zijn vrouw te doden, zo zegt hij tijdens zijn pleidooi voor het gerechtshof, op vrijdag 4 februari 1870.
De verdachte heet Joseph Schuman. Hij is geboren in Ottersum, in 1835, en later met zijn ouders verhuisd naar Horst. Van sommige criminelen zeggen ze dat ze zijn opgegroeid voor galg en rad. Misschien gaat dat voor deze Joseph wel op. Het is immers niet de eerste keer dat de 35-jarige in aanraking komt met justitie.
Misschien ziet hij zich al bungelen aan de galg, nu hij de strafeis hoort. Misschien houdt hij het daarom niet droog, in de rechtszaal. Hij zegt dat hij berouw heeft. Maar ja, berouw komt na de zonde… Die dramatische avond is alweer bijna een jaar geleden. Het was zondagavond, 7 maart 1869, toen Schuman aanklopte bij het huis waar zijn vrouw, de zeven jaar oudere Petronella Logister, woonde. Nee, hij woonde daar zelf niet. Ze zeggen dat hij op de vlucht was. Dat hij in Pruisen rondzwierf om uit handen te blijven van justitie. Hij verkocht van alles op jaarmarkten en kermissen. Stond ook als paraplumaker te boek. Drie jaar geleden veroordeelde de rechtbank hem tot een maand cel voor mishandeling. Sindsdien probeerde hij uit handen te blijven van justitie. Ook in België zochten ze hem; daar moest hij nog vier maanden zitten voor diefstal. Ze zeggen ook dat zijn vrouw voor hém op de vlucht was. Dat ze zijn dreigementen zat was. Herhaaldelijk had hij gedreigd haar te doden: ,,Ik zal je verdrinken in de Maas.” Geen wonder dat ze zich met haar vier kinderen schuilhield.
Die zondagavond stond hij dus voor haar deur. Hij heeft geprobeerd haar te overreden hem te volgen naar Duitsland. Toen ze dat weigerde, haalde hij zijn mes voor de dag. Voor haar deur, op straat, stak hij toe. Daarna zette hij het op een lopen. Mensen die het zagen gebeuren, probeerden hem tegen te houden. Maar toen hij met datzelfde mes ging zwaaien, hielden ze daar wijselijk mee op.
De zwaargewonde vrouw werd naar het ziekenhuis gebracht. De doktoren hadden weinig hoop. Het mes had enkele ingewanden doorsneden. Elf dagen later overleed Petronella aan haar verwondingen. Met man en macht werd naar Schuman gezocht. In het opsporingsbevel werd hij als volgt omschreven: 1, 71 meter lang, ovaal aangezicht, rond voorhoofd, blauwe ogen, ronde kin, gewone mond en neus. Blond baardje, gezonde kleur. En, niet onbelangrijk: Schuman ziet scheel.
Elke politieman keek naar hem uit. Maar het duurde tot 18 augustus 1869 voordat ze hem eindelijk in de kraag konden vatten. In het Belgische Zutendaal. Hij werd pas uitgeleverd nadat hij zijn vier maanden voor de diefstal in Tongeren had uitgezeten.Op 10 februari 1870 spreken de rechters in Roermond het oordeel uit: schuldig. Schuman ontloopt de galg. Maar hij moet wel twintig jaar de cel in.Op 14 augustus 1889 loopt hij als vrij man de gevangenis van Leeuwarden uit. De geboren Ottersummer houdt zich de rest van zijn leven koest. Hij wordt 78.