Kunst is waardeloos als die niets met je doet. Overweldigd worden door schoonheid, tot in het diepst van je ziel geroerd worden, in schaterlachen uitbarsten of geïrriteerd raken, alles is goed. Als je maar aangeraakt wordt.
Kunstenaar Joep van Lieshout heeft langs de Niers in Gennep een kunstwerk geplaatst dat de gemoederen bezighoudt. Dat is goed. Zoals vaak gebeurt met kunst in de openbare ruimte, vooral als die ergens op lijkt te lijken, heeft de ‘kapel’ die hij in het kader van het project Kappellenbaan heeft gemaakt, een bijnaam gekregen: balzak.
Raadslid Fake Munster (SP) vindt het maar niks. Hij sprak de bijnaam tijdens de raadsvergadering met beoogd effect uit en inderdaad: in de zaal klonk het besmuikte gegrinnik van pubers die onverwacht een volwassene het over seks horen hebben.
Ik zou als kunstenaar in mijn sas zijn met zo’n geuzennaam. Hier raakt kunst de essentie van het menselijk leven: waar zouden we zijn zonder het scrotum?
Volgens Fake gebeuren in die balzak dingen die het daglicht niet kunnen verdragen. Dat er geneukt werd durfde hij niet uit te spreken. Fake is nog van de generatie die het over bloemetjes en bijtjes heeft. Fake suggereerde dat het fraaie Nierslandschap nu was verpest. Hij vroeg of B en W van tevoren het ontwerp hadden gezien. Ja dus. Zelfs Fake had het tevoren kunnen zien, maar Fake is zo’n raadslid dat zijn stukken niet leest. Hij vroeg ook wat het heeft gekost, een vraag die al in dezelfde stukken beantwoord was.
Ik hoop dat Gennep trots wordt op de balzak aan de Niers. En dat de inwoners zich niks aantrekken van bestuurders die menen dat ze namens een gemeenschap een moreel oordeel kunnen vellen over autonome kunst.