Aflevering 66 van Sprekend Verleden
De krakkemikkige handtekening onder het overigens fraaie handschrift doet vermoeden dat Maria Lips (51) uit Cuijk een schoolmeester of notarisklerk in de hand heeft genomen voor de brief die zij op 25 november 1924 achterlaat op het Cuijkse gemeentehuis. Het is dan ook geen kattenbelletje dat de vrouw van veldwachter Johannes van Gils – in Cuijk vanwege zijn lange gestalte ook wel ‘lampeglas’ genoemd – in schoonschrift laat schrijven. Het is een officieel verzoek om salarisverhoging.
Maria heeft een belangrijke taak. Vindt ze zelf. Ze houdt de lokalen van het raadhuis aan de Markt schoon. En, niet onbelangrijk, in de koude maanden houdt ze de kachels brandend. Daar moeten we niet te lichtzinnig over denken. Het gaat om twee, soms drie kachels waarvoor ze zorgdraagt. De kolen moet ze zelf omhoog zeulen, van het kolenhok op de begane grond naar de eerste en tweede verdieping. Zwaar werk, zo laat ze noteren in haar verzoek om extra salaris.
Wat krijgt de veldwachtersvrouw voor het poetsen van het gemeentehuis en het aanmaken van de kachels? 75 gulden per jaar, oftewel zo’n 25 cent per dag. Dat staat gelijk aan 1,89 euro anno nu. En hoeveel wil Maria Lips voortaan ontvangen voor die klus? Het dubbele. Daar blijft het niet bij. Ze wil het met terugwerkende kracht tot 1 januari 1924 ontvangen…
Da’s een fikse salarisverhoging. Daar durven burgemeester en wethouders van Cuijk en Sint Agatha, gezien de ‘precaire toestand van de gemeentefinanciën’ geen beslissing over te nemen. De gemeenteraad vindt toch al dat B en W te veel geld uitgeven, zo bleek onlangs toen de jaarrekening over 1923 werd vastgesteld. Dus laat de raad maar beslissen.
In de raadsvergadering van 22 december wordt de brief van Maria Lips behandeld. Al gauw blijkt dat het geen hamerstuk wordt, de raad heeft inderdaad bedenkingen. Reden voor de burgemeester om het onderwerp direct door te schuiven naar een besloten raadsvergadering, die direct ná de openbare gehouden wordt. Dan kan de raad meteen zijn zegje doen over het verzoek van ambtenaar Wim Singendonk (27). Ook de jonge ambtenaar, nu anderhalf jaar in dienst van Cuijk, vindt dat hij te weinig verdient. Daar kan hij geen gezin van onderhouden, zo heeft hij B en W laten weten.
De uit elf leden bestaande gemeenteraad (de twee wethouders meegerekend) heeft weinig mededogen. Raadslid Van den Boom vindt dat Singendonk hooguit in aanmerking komt voor kindertoeslag. Dat is nog niet aan de orde, Singendonk is nog maar net getrouwd. Raadslid Regouin, die van de Cuijkse leerlooierij, vindt dat er geen enkele reden is om de ambtenaar meer salaris te geven. Zoals hij zich ook sterk verzet tegen een verhoging van het poetsgeld voor Maria Lips. Ook al vindt wethouder Johannes van Heereveld de 25 cent per dag die ze nu krijgt toch wel erg weinig. Regouin houdt voet bij stuk: er zijn vast andere gegadigden die de klus voor dat bedrag wél willen doen.
Zo worden beide verzoeken afgewezen en wordt de geplaagde gemeentekas niet verder aangetast. En wordt Kerstmis voor twee Cuijkse gezinnen minder zalig dan ze hadden gehoopt.
Bij de foto: Het oude raadhuis van Cuijk op een aquarel van Arnold van Geusau, eind negentiende eeuw.
Geraadpleegde bronnen:
- archief gemeentebestuur Cuijk en Sint Agatha 1811-1941