Aflevering 18 van Bevrijding Stap voor Stap
Het einde van oorlogsjaar 1944 komt in zicht en tot treurnis van velen lijkt ook het komende jaar weer een oorlogsjaar te worden. De teleurstelling kan niet groter zijn, bij de bewoners van de dorpen in het Land van Cuijk die overspoeld zijn met soldaten en bij de evacués die ver weg in Brabant of in Noord-Nederland gedwongen de jaarwisseling beleven. Toen eind september de geallieerden binnentrokken, dacht iedereen dat het hooguit een paar weken zou duren voordat het Duitse leger verdreven zou zijn. Maar de kille werkelijkheid is een patstelling langs de Maas, met een vijand die zich stevig heeft ingegraven in loopgraven op de oostoever en geallieerde eenheden op de westoever die de veiligheid van de burgers in de Land van Cuijkse dorpen niet kunnen garanderen. De inwoners van Gennep zijn allemaal verdreven, vanuit Heijen en Afferden vinden Duitse granaten hun weg naar het Brabantse land.
Op oudjaarsdag rapporteren de Royal Dragoons, een Britse legereenheid, dat rond de klok van 10 uur ’s ochtends vanuit een locatie in Afferden weer granaten worden afgevuurd. Als tegenactie wordt de artillerie in stelling gebracht. Het is een mistige dag, maar dat weerhoudt de Britten er niet van om nauwkeurig te richten. Het Duitse kanon wordt tot zwijgen gebracht.
Op de eerste dag van het nieuwe jaar heeft de Duitse Luftwaffe een verrassing in petto. Die luchtmacht, waarvan de geallieerden menen dat er weinig meer van te duchten valt, laat nog één keer zijn spierballen zien. Niet minder dan 1.100 jachtvliegtuigen stijgen op vanaf verschillende Duitse militaire bases. Hun doelen zijn vliegvelden van de Britten en Amerikanen, in Nederland, België, Luxemburg en Noord-Frankrijk. Zoveel mogelijk vliegtuigen van de geallieerden vernietigen, dat is het plan. De soldaten van het Canadese Reconnaissance Regiment in Boxmeer en Haps zien die Nieuwjaarsdag grote aantallen Duitse vliegtuigen overkomen.
De jachtvliegtuigen richten de nodige schade aan, bijna vijfhonderd vliegtuigen worden vernietigd. Maar het resultaat valt tegen. Veel Duitse piloten komen om en 292 Duitse toestellen keren niet terug op hun basis, een grote klap voor de luchtmacht. De ironie wil dat nogal wat Duitse vliegtuigen door eigen afweergeschut worden neergehaald: de operatie is zo stiekem voorbereid, dat de bemanning van het Duitse luchtafweergeschut nergens van weet en denkt dat het vijandelijke vliegtuigen zijn.
Het geallieerde afweergeschut in Haps haalt ook enkele Duitse vliegtuigen neer. In Groeningen moet een Duitse Messerschmitt een buiklanding maken. Het toestel wordt bestuurd door onderofficier Hans-Joachim Rose. Tijdens zijn tweede aanval op Volkel valt de motor van zijn vliegtuig stil. Het afweergeschut van het vliegveld heeft vermoedelijk zijn toestel geraakt. Vier van die jagers worden door dat geschut naar beneden gehaald. De glijvlucht van Hans-Joachim Rose eindigt in een weiland ten westen van Groeningen. Britse soldaten zien de gedwongen landing gebeuren en haasten zich om de Duitse piloot gevangen te nemen.
Bij de foto: Een Messerschmidt van het type waarvan er veel deelnamen aan Operation Bodenplatte op Nieuwsjaarsdag 1945.
Geraadpleegde bronnen:
- War diary Royal Dragoons
- Wikipedia
- Vliegtuigcrashes en noodlandingen WO II Gemeente Boxmeer (Wildekamp e.a.)