Ooit lag Cuijk níet aan een spoorlijn, maar Haps wel. Het tegeltableau in het Theatercafé van de schouwburg laat een vrolijke ‘optocht’ zien van circuswagons. Het befaamde Duitse circus Krone keert terug van een tournee door Nederland, zo wil tekenaar Wim Kol ons doen geloven. De trein passeert onder meer Haps.
Het spoor waarover de circusstoet rijdt, is die van de lijn Boxtel-Wesel (D). Een spoorlijn die bijna mythische proporties heeft gekregen. In de volksmond beter bekend als het Duits Lijntje. Tsaren, koningen en keizers reisden over het spoor. Het was een verbinding tussen het hart van Brabant en Duitsland. Geopend in 1878, met een station in onder meer Haps. Toen moest Cuijk nog vijf jaar wachten op de spoorlijn Nijmegen-Venlo.
Toen de plannen werden gemaakt, klonk er kritiek. Was dat wel zo slim, een spoor tussen Nederland en Duitsland? Natuurlijk, ‘onze’ economie zou baat hebben bij zo’n belangrijke verbinding met het Roergebied. Maar zouden de Duitsers ook niet heel gemakkelijk de Nederlandse grens kunnen passeren? Met in plaats van wagons vol ijzererts of graan, wagons vol soldaten en kanonnen? De kritiek werd weggewuifd. ‘We leggen magazijnen aan in de spoorbrug bij Gennep. Komen de Duitsers met verkeerde bedoelingen, dan laten we de boel ontploffen.’
De critici kregen gelijk. Dankzij een list, slaagde het leger van de nazi’s er in 1940 in de brug zonder enige schade in handen te krijgen. Zodat een Duitse pantsertrein zomaar door kon rijden. Pas in Mill werd ie tegengehouden, maar toen was het al te laat.
Na de oorlog nam de betekenis van het Duits Lijntje snel af. Er reed nog eens een carnavalstrein over het spoor en dat was dat. De spoorstaven werden weggehaald, de houten bielzen kwamen in tuintjes terecht, als afscheiding voor de borders. Stations en seinwachtershuisjes werden afgebroken, op een enkele na. De lijn in het landschap is er nog wel. In het buitengebied kun je op veel plaatsen langs de lijn wandelen. Als je goed luistert, hoor je de bomen de verhalen fluisteren van vroeger. Toen tsaren, koningen en keizers in chique wagons het Land van Cuijk doorkruisten.
De tegeltableaus zijn ontworpen door Wim Kol, architect van de schouwburg. De tekeningen zijn ook van zijn hand.