Aflevering 14 van Bevrijding Stap Voor Stap.
In het Sint Alphonsusklooster in Velp wordt elke dag intens gebeden. Het is er overvol in deze decembermaand 1944. De zusters Redemptoristinnen hebben onderdak verleend aan de zusters van dezelfde congregatie uit Sambeek. De Sambeekse zusters, vanwege hun habijten ook wel ‘rooi nonnen’ genoemd, zijn geëvacueerd. Ze hebben het in Sambeek zwaar te verduren gehad. In de eerste weken na de komst van de geallieerden kwamen ze de kelder van hun klooster aan de Grotestraat nauwelijks uit. Ze konden geen kant op. Het grote gebouw kreeg granaat na granaat te verwerken. De vensters sneuvelden, het dak werd zwaar beschadigd en ging lekken, waardoor de keuken al snel onder water stond.
Tot overmaat van ramp kwam op 29 september een granaat in de kelder terecht waar alle zusters juist verzameld waren in gebed. Dat was rond half één ’s middags. Zuster Thecla (55), die in de keuken de scepter zwaaide, was op slag dood. Haar burgerlijke naam was Antoinette Swalen. ‘Z. Thecla had de halve hals af en lag te baden in haar bloed’, aldus het dagboek dat de zusters bijhouden. Zuster Augustina (62, Gertrudis Cramer) ‘werd getroffen door de hersenen en leefde nog 20 minuten.’ Negen andere zusters raakten gewond door de rondvliegende granaatscherven. ’s Avonds durfde niemand in de kelder te gaan slapen. Sommigen maakten het zich zo goed en kwaad als het kon gemakkelijk op enkele stoelen in de buitengang van het slotklooster. ‘Andere gingen onder tafel zitten, een vreselijke nacht hebben we daar doorgebracht van angst en verschrikkingen, kanongebulder en geweldig schieten’, aldus het dagboek.
Nu zitten de nonnen alweer twee maanden in het klooster in Velp en maken er maar het beste van. De meeste tijd wordt gebeden. De ene dag wordt een gebed gewijd aan het zielenheil van Thecla, de andere dag aan dat van Augustina.
Hoe het in Sambeek is, weten de nonnen niet. Zoals ze ook niet weten hoelang ze nog van de gastvrijheid van hun Velpse zusters gebruik moeten maken. Ze zijn liefdevol opgevangen. Bij hun aankomst lagen de strozakken al gevuld.
De Sambeekse nonnen ontdekken dat de Velpse zusters wat moderner zijn. Dat blijkt op woensdag 6 december, de feestdag van de Heilige Nicolaas. De Velpse en Sambeekse zusters zitten bij elkaar in de refter. Er wordt een film vertoond en zuster Magdalena draagt een gedicht voor. Tot verrassing van de zusters uit Sambeek treedt ineens een heilige de zaal binnen: Sinterklaas! Het is zuster Petra die haar habijt voor die van de heilige heeft verwisseld. Sint wordt begeleid door twee zwarte pieten; onder de schmink gaan de Velpse zusters Alfonsa en Gaudentia schuil.
Sinterklaas geeft een preek en vertrekt daarna naar de ziekenzaal om de zieke zusters met een bezoek te verblijden. De verraste zusters gaan naar de recreatiezaal waar surprises worden verloot en gezamenlijk een ‘souper’ wordt genuttigd. ‘Het was een oergezellige dag die men zoo in Sambeek niet viert’, zo noteert ’s avonds de kroniekschrijfster in het kloosterdagboek.
Bij de foto: Omslag van het ‘oorlogsdagboek’ van de Redemptoristinnen uit Sambeek. Bron: Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven Sint Agatha
Geraadpleegde bronnen:
- Dagboek van de Redemptoristinnen uit Sambeek, bewaard in het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven Sint Agatha
- Tot frontgebied verklaard, Guido Siebers & Geurt Franzen