Eerst was het een bommenwerper als alle andere, een van de vele die de geallieerden tijdens de Tweede Wereldoorlog inzetten om Europa van het nazi-juk te bevrijden. De B52 Mitchell staat al sinds de jaren vijftig in het Oorlogsmuseum in Overloon. Maar langzamerhand wordt duidelijk dat juist dit vliegtuig, met het kenmerk ‘L’, een bijzondere, zeg maar gerust macabere rol heeft gespeeld tijdens de nadagen van de oorlog. Erik van den Dungen, directeur van het Oorlogsmuseum, ontdekte nieuwe hoofdstukken in het verborgen dagboek van deze B52.
Wat het vliegtuig vanaf het begin bijzonder maakte, is dat het geen Britse of Amerikaanse bemanning had, maar een Nederlandse. Op 1 juni 1940 werd in Engeland door de RAF het squadron 320 geformeerd. Het bestond uit acht Fokker watervliegtuigen, door Nederlanders overgebracht toen de Duitsers binnenvielen. Het squadron kreeg als taak om boven de Ierse Zee te patrouilleren. Later werden de vliegtuigen vervangen door Hudsons en uiteindelijk werd het Nederlandse squadron uitgerust met B52 Mitchells uit de VS. De bemanning bestond voor een groot deel uit Nederlanders die uit het bezette vaderland waren gevlucht waren (Engelandvaarders) en uit Nederlands-Indië gevluchte militairen. Ze kregen in de VS een opleiding aan de Netherlands Military Flying School.
Het squadron nam deel aan bombardementen boven Europa, maar ook boven Nederland. Aangezien de bombardementen niet de precisie kenden van huidige bommenwerpers, maakten die bommen veel burgerslachtoffers. Nederlanders die bommen losten boven de hoofden van hun landgenoten, dat is moeilijk voor te stellen, maar het is een onlogica die onlosmakelijk verbonden is met de waanzin van oorlog.
Van den Dungen ontdekte dat ‘zijn’ B52, de ‘L’, zeer waarschijnlijk ook deelnam aan een aantal raids op Venlo, in oktober 1944. De stad was als een van de weinige in het zuiden nog niet bevrijd en er was de geallieerden veel aan gelegen om de bruggen over de Maas te vernietigen. Dat viel niet mee. Er waren meer dan tien bombardementsvluchten nodig; van enkele is zeker dat twaalf B52’s van het Nederlandse squadron deelnamen. Slecht weer en veel bewolking maakten de opdracht moeilijk. De meeste bommen vielen niet op de bruggen, maar in woonwijken. Niet minder dan 291 Venlose burgers moesten dat met de dood bekopen.
Onlangs kwam Van den Dungen erachter dat de ‘L’ uit Overloon ook tijdens de voorbereidingsacties voor de Slag om Arnhem werd ingezet. Het is zeer waarschijnlijk de enige ‘Nederlandse’ B52 die tijdens een aanval op 5 oktober 1944 zijn buik leegde boven het dorp Angeren. ‘Only aircraft L dropped bombs’, zo staat in de archieven te lezen. Een boerderij – de ironie wil dat de hoeve ‘De Hemelsche Bongerd’ heette – kreeg een voltreffer en 19 mensen kwamen daarbij om. Twee van hen waren evacués die wegens het oorlogsgeweld het Land van Cuijk waren ontvlucht. Dat waren Tonny Goossens (27) uit Sint Anthonis, zoon van de burgemeester, en zijn verloofde, Gonny Remmen (27).
(Met dank aan Twan Goossens en Erik van den Dungen, directeur Oorlogsmuseum)
Bij de foto: De Mitchell B52, gemerkt met de letter ‘L’ in het Oorlogsmuseum in Overloon. Foto: Geurt Franzen