Het is het Jaar van het Boek. Ik heb het ook niet verzonnen.
Zoiets wordt niet bepaald door een onafhankelijk comité of een minister die zich daarover moet verantwoorden, maar gewoon: door de branche zelf. Dus je kunt er allerlei vraagtekens bijzetten. Voor hetzelfde geld was 2016 het Jaar van het Bed geworden (heerlijk) of het Jaar van de Accuboormachine. (da’s minder). Afijn, het Jaar van het Boek dus.
Beetje begrijpelijk is het wel. Het boek is een beetje in de versukkeling geraakt. Door de ontlezing, doordat het plaatje belangrijker is geworden dan het woord. En door de komst van e-books. Alhoewel de opmars van de e-reader toch wat minder snel lijkt te gaan dan ik een paar jaar geleden zou hebben voorspeld.
Het boek kan dus wel een oppepper gebruiken. Voor mij hoeft ie nog niet in het museum: ik ben niet alleen een liefhebber van wat er ín een boek staat, maar ook van het product zelf. Ik houd van vorm en typografie en elke keer als ik de rug van een boek zie dat ik gelezen heb, word ik even terug geroepen naar het wereldje dat de schrijver geschapen heeft en waarin ik al lezende enige tijd heb vertoefd. Dat krijgt een elektronisch boek niet voor mekaar.
Wat zou het toneel zijn zonder het boek? Minder gevarieerd, denk ik.
Het toneel is niet ouder dan het vertellen van verhalen – ik denk dat holbewoners elkaar al vermaakten door verhaaltjes te vertellen – , maar wel veel ouder dan het gedrukte boek. En toch, ook al worden er nog steeds toneelstukken, musicals en filmscripts geschreven die bedoeld zijn om rechtstreeks op het toneel of het filmdoek vertoond te worden, een groot deel van de podiumkunsten heeft zijn succes te danken aan een oorspronkelijk verhaal of een geslaagde roman.
Het meest succesvolle voorbeeld van dit moment is natuurlijk Soldaat van Oranje, de langstlopende Nederlandse theaterproductie, gebaseerd op het gelijknamige boek van Erik Hazelhoff Roelfzema. Zelfs de romans die Louis Couperus rond de vorige eeuwwisseling schreef, worden met groot succes in deze nieuwe eeuw als theaterbewerking op de planken gebracht. Maar het gebeurt ook met romans van hedendaagse schrijvers, zoals Ventoux (Bert Wagendorp) en Passievrucht (Karel Glastra van Loon).
In de bioscoop is het niet anders. Ik weet niet of u al naar Publieke Werken bent geweest, maar ook de verfilming van de gelijknamige roman van Thomas Rosenboom mag je gerust geslaagd noemen.
Boeken moeten natuurlijk wel gekocht en gelezen worden. Als ze geen succes worden, pakt ook geen scenarist of toneelschrijver het op. Dus u weet wat u te doen staat in het Jaar van het Boek.